Έχουμε συνηθίσει να ακούμε ότι δεν πρέπει να τα παρατάμε. Υπάρχουν όμως αρκετές περιπτώσεις που το να εγκαταλείπεις την προσπάθεια όχι μόνο δεν είναι ένδειξη ψυχικής αδυναμίας, αλλά είναι δείγμα δύναμης και ωριμότητας. 

Μια από τις μεγαλύτερες ανοησίες που έχω πιστέψει είναι το: Οι δυνατοί άνθρωποι δεν τα παρατάνε ποτέ! Με θαυμαστικό, παρακαλώ. Ανήκει κι αυτό σε μια μακρά λίστα από μεγαλόσχημες κουβέντες με τις οποίες κάποτε βομβάρδιζα την καθημερινότητά μου, ανυποψίαστη για το κακό που μου προκαλούσα. Αναρωτιέμαι ποιος εφηύρε όλα αυτά τα θέσφατα και, κυρίως, γιατί ορισμένοι τα δεχτήκαμε άκριτα. Εν προκειμένω, ποιος είπε ότι η παραίτηση -η οποιαδήποτε παραίτηση- είναι ένδειξη αδυναμίας;

Χρειάστηκε να ζήσω αρκετές εμπειρίες «καταναγκαστικών έργων» που με οδήγησαν στα όριά μου, μέχρι να πειστώ πως το να τα παρατήσεις είναι ίσως ένα από τα πιο ωραία δώρα που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου.

Χαρακτηριστικά θυμάμαι τη φορά που αναγκάστηκα να αναλάβω μια επιπλέον δουλειά, γνωρίζοντας ότι η βασική μου απασχόληση έπνεε τα λοίσθια. Ο φόρτος ήταν τεράστιος, η οικονομική συμφωνία δεν τηρούνταν κι εγώ πιεζόμουν αφόρητα, στην προσπάθειά μου να... μην τα παρατήσω. Τηλεφώνησα σε μια φίλη ψυχολόγο, ζητώντας της συμβουλές για το ανεξέλεγκτο άγχος μου. Όταν μου είπε «Απλώς παραιτήσου από τη νέα δουλειά», το άγχος μου εξαφανίστηκε ως δια μαγείας. Απλώς παραιτήθηκα.

Παραίτηση χωρίς ενοχές!

Αν και στη συγκεκριμένη περίσταση ο λόγος που επέμενα ήταν περισσότερο βιοποριστικός, στη βάση της η στάση μου ήταν αποτέλεσμα μιας άκαμπτης πεποίθησης: «Πρέπει να τα καταφέρω. Πρέπει να αποδείξω ότι μπορώ να τα καταφέρω». Δεν ήταν η μοναδική φορά που λειτουργούσα βάσει αυτής της «κοσμοθεωρίας». Την ήξερα καλά. Αλήθεια, τι είδους προσωπικό στοίχημα είναι αυτό που μας αναγκάζει να υποφέρουμε; Πότε αυτό που θεωρούμε πρόκληση μετατρέπεται σε αυτοτιμωρία; Τι πραγματικά προσπαθούμε να αποδείξουμε και σε ποιον;

Με αυτές τις σκέψεις πέτυχα σε ένα podcast της Αμερικανίδας ψυχοθεραπεύτριας και συγγραφέως Amy Morin. Η Morin, που προσφέρει στα podcasts της ασκήσεις ψυχικής ευεξίας, εστιάζει σε τρία σημεία-κλειδιά όσον αφορά την επίτευξη των προσωπικών μας στόχων:

1. Δεν είναι υποχρεωτικό να ολοκληρώσεις κάτι μόνο και μόνο επειδή το είπες.
2. Έχεις το δικαίωμα να αλλάξεις γνώμη ανά πάσα στιγμή, χωρίς να πρέπει να δώσεις εξήγηση σε κανέναν.
3. Από την οποιαδήποτε παραίτηση κερδίζεις, διότι δημιουργείς χώρο για νέους στόχους.

5 φορές που η παραίτηση είναι ένδειξη δύναμης

Τα tips απενοχοποίησης της Morin με κέρδισαν και την παρακολούθησα με προσοχή. Υπάρχουν 5 περιστάσεις που η παραίτηση είναι όχι μόνο επιβεβλημένη, αλλά αποτελεί και ένδειξη ψυχικού σθένους. Το αντίθετο δηλαδή από ό,τι μας έμαθαν να πιστεύουμε. Ποιες είναι αυτές;

1. Όταν οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι από τα δυνητικά οφέλη

«Αν προπονείσαι για μαραθώνιο, αλλά στην πορεία ο γιατρός σου σε συμβουλέψει ότι η καρδιά σου καταπονείται επικίνδυνα, καλύτερα να σταματήσεις».

Το παράδειγμα είναι συμβολικό. Φυσικά, καλό είναι να πληροφορηθούμε για όλους τους τυχόν κινδύνους και τα ρίσκα που παίρνουμε ξεκινώντας ένα νέο εγχείρημα. Δεν αποκλείεται όμως κάτι να μας έχει ξεφύγει. Ή κάτι να αλλάξει στην πορεία. Επανεκτιμούμε τους κινδύνους και αλλάζουμε πορεία. Όπως θα κάναμε αν μας παρουσιαζόταν πρόβλημα υγείας, ενώ προπονούμασταν για το μαραθώνιο.

2. Όταν η ανταμοιβή δεν «αξίζει» την προσπάθεια

«Αν θεωρείς ότι το να χάσεις 5 κιλά θα κάνει τη ζωή σου καλύτερη, αλλά στην πορεία διαπιστώνεις πως έχεις υπερεκτιμήσει τα οφέλη της δίαιτας, καλύτερα να σταματήσεις».

Συμβαίνει πολλές φορές να έχουμε φανταστεί τα πράγματα αλλιώς και στον δρόμο να καταλαβαίνουμε ότι οι προσδοκίες μας ήταν αβάσιμες. Ο κόπος ή οι θυσίες που απαιτούνται δεν αξίζουν, όταν το κέρδος είναι ασήμαντο. Και αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να ξέρουμε εξαρχής.

3. Όταν οι στόχοι σου αλλάζουν

«Ξεκίνησες εντατική γυμναστική, αλλά βρήκες νέα δουλειά και το ωράριο δεν σου επιτρέπει να προπονείσαι με τους ίδιους ρυθμούς».

Άλλο ένα συμβολικό παράδειγμα που μας θυμίζει ότι τα πράγματα στη ζωή αλλάζουν. Και εμείς -σοφό και έξυπνο είναι να- προσαρμοζόμαστε ανάλογα. Όταν οι στόχοι μας αλλάζουν, δεν έχει κανένα νόημα να μένουμε προσκολλημένοι στους παλιούς. Απλώς σαμποτάρουμε τον εαυτό μας.

4. Όταν καταπατούνται οι αξίες σου

«Πήρες τη δουλειά που ήθελες, αλλά διαπιστώνεις πως για να τη διατηρήσεις πρέπει να χρησιμοποιείς τεχνάσματα. Ή να μην έχεις χρόνο για την οικογένειά σου».

Οι αξίες με τις οποίες ζούμε, είτε αυτές λέγονται προσωπική ζωή, είτε ηθική στάση, είναι μια προσωπική υπόθεση, πολύ ιερή για τον καθένα. Η καταπάτησή τους μπορεί να μας φέρει ενώπιον σοβαρής υπαρξιακής κρίσης. Δεν χρειάζεται!

5. Όταν υποφέρεις

«Ανέλαβες την οικογενειακή επιχείρηση που σου άφησε ο εκλιπών πατέρας σου, αλλά τα χρέη είναι τεράστια. Κάθε μέρα βουλιάζεις σε αυτά. Βουλιάζεις και από το άγχος».

Όταν οι καταστάσεις είναι τόσο στρεσογόνες που τείνουν να μας αρρωστήσουν, δεν χρειάζεται δεύτερη σκέψη. Αν συνεχίσουμε, κινδυνεύουμε να βρεθούμε με διπλάσια προβλήματα.

Πώς θα αποφασίσεις αν πρέπει να τα παρατήσεις

Σε τέτοιες αποφάσεις καλό είναι να μην έχουν τον πρώτο λόγο ο φόβος, η ντροπή ή ο εκνευρισμός. Η παραίτηση πρέπει να είναι μια απόφαση που παίρνουμε ήρεμοι, έχοντας συνυπολογίσει τα υπέρ και τα κατά αν σταματήσουμε και αν συνεχίσουμε. Η γνώμη των άλλων δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Μπορεί να ρωτήσουν γιατί, μπορεί να γίνουν επικριτικοί, ωστόσο η απόφαση παραμένει δική μας, διότι αφορά εμάς.

«Ρώτα τον εαυτό σου τι θα σου κοστίσει να παραιτηθείς και τι να συνεχίσεις. Τι μπορείς να κερδίσεις αν τα παρατήσεις και τι αν συνεχίσεις. Αν το όφελος είναι μικρό, ή αν το κόστος στην υγεία, τις σχέσεις και οτιδήποτε άλλο θεωρείς σημαντικό είναι μεγάλο, αξίζει να τα παρατήσεις. Θα είναι μια απόφαση ωριμότητας και σθένους. Και όχι το αντίθετο», συμβουλεύει η Dr. Morin.